Het aantal bierbrouwerijen in Amsterdam blijft gestaag groeien. Volgens Jitze Vellenga van branchevereniging Craft is van een verzadiging van de markt nog geen sprake, maar kleine brouwerijen komen wel in de moeilijkheden door corona.
“Jaar op jaar zagen we overal groei, maar we zien nu dat een aantal brouwerijen met een flinke omzetdaling kampt. Soms tot wel 75 procent,” zegt Vellenga. Enkele van zijn leden zien de toekomst dan ook somber in. Veel brouwerijen zijn jonge bedrijven of pas in het afgelopen jaar hard gegroeid. Zij kunnen vaak geen gebruikmaken van de coronasteunpakketten. Daarbij wordt de omzet in 2019 als peiljaar genomen.
Met die feiten werd Vellenga zelf ook geconfronteerd. In februari 2020, een maand voor de coronapandemie losbarstte, opende hij proeflokaal en brouwerij Wispe Brouwerij in Weesp. “Omdat we in 2019 geen omzet hadden, kan ik geen aanspraak maken op de NOW- en TVL-regeling.”
Er zijn nu 67 brouwerijen in de stad, blijkt uit cijfers die vrijdag naar buiten komen. In 2016 waren dat er nog 47. In heel Nederland zijn er meer dan duizend. Een duizelingwekkend cijfer vergeleken met de jaren 80, toen waren er slechts dertien brouwerijen in het hele land.
Lokaal gebrouwen bier is in, zegt Vellenga. Al wil hij wel een kleine kanttekening bij de recentste cijfers plaatsen. “Als iemand zich onder een bepaalde code inschrijft bij de KvK, tellen ze hem als zelfstandige brouwerij.” Maar vaak hebben zij geen eigen pand met ketels, gistingstanks, koelinstallaties en ontsmettingssystemen, zegt hij. “We zien dat veel nieuwe ondernemers of hobbyisten hun eigen bier brouwen bij bestaande brouwerijen.”
Dat het aantal bierbrouwerijen blijft toenemen, staat volgens hem vast, al vlakt die groei, mede door corona, wel af. 3 tot 5 procent van de gedronken bieren komt van een lokale brouwerij.
“Je ziet dat door de sluiting van de horeca veel orders worden gecanceld,” zegt de 56-jarige Lloyd Held van Roots Radics Brewing Company. Bij meerdere brouwerijen huurt hij ketels om zijn bier mee te brouwen. Hij maakt vooral voor de horeca Surinaamse speciaalbieren en gemberbier.
Als er in de toekomst nog meer brouwerijen bijkomen, denkt hij dat het dringen wordt op de markt voor speciaalbieren. “Ik vraag me af aan wie ze dat dan kwijt willen. Zelf probeer ik mij nu meer te richten op consumenten via mijn webwinkel. Ook lig ik bij enkele buurtsupermarkten en toko’s.”
Het experimenteren en uitproberen van nieuwe bieren doet hij thuis in de keuken. “Ik kijk dan wat past en wat niet bij elkaar past. Of misschien past iets goed bij een bepaald gerecht.” Over welk biertje hij het lekkerst vindt, hoeft hij niet lang na te denken. “Mijn paradepaardje is mijn Surinaams gemberbier. Dat gaat erg goed.”
Bij brouwerij Het Paleisje van de 29-jarige Justin Oosterveer druppelde het eerste gerstenat in juli 2020 uit de ketels die hij in Uitgeest huurt bij De Noord-Hollandse Bierbrouwerij. Hij merkte door de coronacrisis de terughoudendheid in de horeca om nieuwe bieren te proberen en richtte zich vooral op de detailhandel. Hij ligt nu bij 85 tot 100 supermarkten van Spar en Jumbo, waaronder een vestiging naast brouwerij Oedipus, vertelt hij met een glimlach. “Dan wordt de horeca vanzelf nieuwsgierig.”
Van zijn biersoorten als Willem’s Wit, Maximaaltje en Prins Pale Ale wil hij dit jaar 60.000 tot 70.000 liter brouwen. Dat de horeca het voorlopig nog zwaar heeft, ziet hij niet als een groot probleem. “Ik groei op dit moment en ga mij nu langzaam op de horeca focussen.”
Vellenga ziet ook dat brouwerijen steeds vaker een voet tussen de deur proberen te krijgen bij de detailhandel, maar dat ook daar steeds minder ruimte voor is. “Ik sprak laatst een slijter en die heeft bijna iedere dag wel een vertegenwoordiger van speciaalbieren over de vloer.”
Toch denkt hij dat iedereen met een goed product het in de toekomst kan slijten. “Kwaliteit wordt door de grote toename steeds belangrijker. Dat is het grootste gevolg van deze toename van brouwerijen.”
En voor wie hier dorst van heeft gekregen, echte Amsterdamse biertjes voor de fijnproevers:
Peperwerf van brouwerij Mokums Mout
Een Amerikaanse IPA. Het biertje zit vol met Indonesische kruiden djeroek poeroet (kafferlimoenblad) en lombok (rode peper): een pittig biertje dus. Het werd vernoemd naar de werf waar het schip de Batavia werd gebouwd gedurende de Gouden Eeuw.
Blonde Mien van Penose Brouwerij
Deze brouwerij is ontstaan uit drie uit de hand gelopen hobby’s, schrijven de oprichters. Namelijk: de oude Amsterdamse penose, de binnenstad en bier. Blonde Mien wordt een ‘doordrinker’ genoemd ‘met een heerlijke schuimkraag’. Vast zoals de oude penose ze ook het liefst had.
EPO IPA (speciaal voor wielrenners) van brouwerij Vals Nat Bier
Een jong brouwhuis uit Noord. Vals Nat noemen ze zichzelf omdat het ‘anders is dan je proeft’, zeggen de brouwers. Net zoals wielrenners die een weg vals plat voor hun zien. De EPO IPA bevat 3,5 procent alcohol, wat laag is voor een biertje, en bevat onder andere de aromahop citra.
Stout van brouwerij Zuidas Bier
De Zuidas staat bekend om zijn saaie mannen in pakken, maar die houden ook van bier. Met hop, geplukt in de Botanische Tuin van het VU en op verschillende kantoordaken van de Zuidas, wordt het bier gebrouwen bij de Naeckte Brouwers in Amstelveen.